Dla młodych kolekcjonerów

Młodzi ludzie też często chcą kolekcjonować monety. Jednak - o ile nie są z bogatych domów - nie stać ich zazwyczaj na monety srebrne, nie mówiąc już o złotych. Z myślą o takich właśnie klientach mennica w Perth wypuściła w 2008 roku serię "Młodzi Kolekcjonerzy - Zestaw Zwierzęta Australii". W kolejnych latach pojawiły się jeszcze zestawy "Piraci", "Kosmos" i "Owady".

Seria "Zwierzęta" zawiera dwanaście monet, z których cztery mają na rewersach nieco zmodyfikowane wizerunki stworzeń, które pojawiły się we wcześniejszych latach w serii "Odkryj Australię". Te cztery to: kolczatka, wombat, jaszczurka i dziobak. Porównajmy poniższy obrazek z tym z poprzedniego wpisu - prawda, jaki podobny?

Oficjalny wizerunek monety udostępniany przez Perth Mint

Jako autor rewersu podany jest Justin Graham, lecz bystre oko dostrzeże inicjały "RV" na kamieniu po prawej stronie ("P" poniżej z lewej oznacza Perth). Prawdopodobnie więc Graham zaadaptował na potrzeby tej serii cztery spośród wcześniej użytych projektów Vanderwiela. Awers zawiera  królewski wizerunek autorstwa I. Rank-Broadleya.

Moneta wykonana jest z brązu aluminiowego, ma średnicę 30.2mm, waży 13.8g. Rewers wykonany jest stemplem lustrzanym, zaś awers odwrotnie lustrzanym (lustrzany połysk mają wypukłe części awersu, zaś tło jest matowe). Nominał to jeden dolar.

Moneta rozprowadzana była na specjalnych tekturowych kartach, które można było przechowywać w przystosowanym do tego albumie:

Karta z otworem na monetę (front/tył)

Mennica podaje, że do końca 2011 roku sprzedano 11 960 egzemplarzy tej monety.

---

Ostatnie uaktualnienie: 6 października 2012.

---

Odkryj Australię!

W latach 2006-2008 mennica w Perth wydała serię monet pod ogólna nazwą "Discover Australia". W każdym z tych lat ukazywało się po pięć monet srebrnych przedstawiających znane miejsca, po pięć złotych przedstawiających zwierzęta i po pięć platynowych przedstawiających kwiaty. Monty srebrne miały nominał jednego dolara, platynowe istniały w dwóch wersjach (15 i 50 dolarów) zaś złote w trzech (5, 15 i 50 dolarów). Wszystkie monety miały awers z wizerunkiem JKM Elżbiety II wykonanym przez I. Rank-Broadleya. Wszystkie wykonano stemplami lustrzanymi.

Logo serii "Discover Australia"

Diobak pojawił się w roku 2007 jako element serii zwierzęcej. Widać na niej, jak stworzenie nurkuje. Warto zwrócić uwagę, że projekt jest poprawny z zoologicznego punktu widzenia: zwierzę wiosłuje przednimi łapami naprzemiennie, zaś tylnymi i ogonem jedynie steruje.

Monety wykonano ze złota 9999 według następującej specyfikacji:

• $50: 1/2 uncji (15.5g), średnica 25mm, nakład 1 000.
• $15: 1/10 uncji (3.11g), średnica 16.6mm, nakład 2 500.
• $5: 1/25 uncji (1.235g), średnica 14.1mm, nakład 25 000.

Inicjały RV na kamieniu wskazują, że projektantem rewersu był Ryan Vanderwiel.

Uwagi:

Niektóre katalogi podają, że istnieją też monety  o nominałach 10 i 25 dolarów z tej serii, mennica jednak temu zaprzecza. 

Do  końca 2011 roku mennica sprzedała 257 monet $50, 1 632 monet $15 oraz 1 188 monet $5. Potem sprzedaż zakończono, tak więc są to dane ostateczne. Warto tu jednak dodać, że monet nie sprzedawano w kolejności numerów na certyfikatach, więc trafiają się egzemplarze o numerach wyższych niż wynikałoby to z wielkości sprzedaży.

---

Ostatnie uaktualnienie: 6 października 2012.

---

Olimpijski rant

Zewnętrzny obwód monety, czyli tak zwany rant, to ten jej fragment, któremu zazwyczaj poświęca się stosunkowo niewiele uwagi. Najczęściej bywa on gładki bądź ząbkowany, czasami jest też wytłaczany mniej lub bardziej regularnie (jak w przypadku pięciozłotówki lub monet 20€¢). Bywa jednak i tak, że na rancie znajduje się jakiś ornament bądź napis.

Tak właśnie jest w przypadku monety z roku 2000 przedstawiającej dziobaka wśród lilii wodnych. Podobnie jak dla wszystkich innych monet w tej serii, na rancie znajduje się tam tekst: "GAMES OF THE XXVII OLYMPIAD", czyli "Igrzyska XXVII olimpiady". Napis tej treści pojawia się dwukrotnie i w obu przypadkach zwrócony jest podstawami liter w stronę awersu.

Na kilku monetach z olimpijskiej serii odkryto pewien błąd - ich rant jest gładki, bez napisu. Nie ma jednak wśród nich żadnej monety z dziobakiem. (Za to na pewno istnieje co najmniej jedna taka moneta z kolczatką!) Choć w sumie, kto wie - może ktoś  ma taki błąd w swojej kolekcji i nawet nie zdaje sobie z tego sprawy?

---

Uaktualniony wpis:
Dziobak wśród lilii.

---

Towarzystwo Opieki nad Dziobakami

Osoby odwiedzające tę stronę z pewnością zauważyły - wśród linków po prawej stronie - także i ten prowadzący do Australijskiego Towarzystwa Opieki nad Dziobakami (Australian Platypus Conservancy). Pora na kilka słów na temat tej organizacji.

Logo Towarzystwa

Jak sama nazwa wskazuje, Towarzystwo zajmuje się badaniami i ochroną dziobaków. Ale nie tylko ich. W zasięgu ich zainteresowań pozostaje także inny ziemnowodny gatunek ssaka: gryzoń rakali, czyli australijski szczur wodny (Hydromys chrysogaster).

Jednym z ważniejszych projektów badawczych prowadzonych przez Towarzystwo jest otwarty program obserwacyjny "Platypus Care", w ramach którego mieszkańcy i goście terenów zamieszkanych przez dziobaki i rakali są zachęcani do raportowania swoich obserwacji tych stworzeń. Ma to na celu ustalenie zasięgu i gestosci ich występowania.

Logo projektu Platypus Care

W ramach działań związanych z ochroną, towarzystwo prowadzi między innymi akcje na rzecz zmniejszenia ryzyka dla dziobaków powodowanego działalnością ludzi. Na przykład propaguje używanie takich  pułapek na stawonogi, które nie stanowią zagrożenia dla dziobaków.  Rozprowadza też broszury, jak najlepiej postąpić, gdy dziobak zaplącze się w linkę wędki. Dyżurni weterynarze gotowi sa nieść pomoc znalezionym rannym bądź osłabionym dziobakom. Eksperci towarzystwa służą radą w przypadku prac inżynieryjnych prowadzonych w pobliżu dziobaczych siedlisk.

Towarzystwo prowadzi też badania naukowe z zakresów zoologii, ekologii i inżynierii środowiska. Wyniki badań publikowane są w czasopismach naukowych, monografiach oraz we własnym biuletynie Towarzystwa: "Ripples".

Dr Melody Serena
z Towarzystwa Opieki nad Dziobakami

Będąc organizacja pożytku publicznego, Towarzystwo utrzymuje się z datków. Każdy chętny może zostać jednorazowym (w ramach akcji "sponsoruj dziobaka") lub długofalowym (w ramach akcji "przyjaciel dziobaków") darczyńcą na rzecz tego stowarzyszenia.

Młoda projektantka

W roku 2006 odbyły się w Melbourne XVII Igrzyska Wspólnoty Brytyjskiej. Z tej okazji został rozpisany wśród uczniów australijskich szkół średnich konkurs na projekt monety pięćdziesięciocentowej, która upamiętniłaby to wydarzenie. Zwyciężyła szesnastoletnia Kelly Just, a jej projekt wyrzeźbił na matrycy Vladimir Gottwald:

W  centrum monety znajduje się oznaczenie nominału - 50 centów, dalej w pierścieniu napisy "Melbourne 2006" oraz "XVIII Commonwealth Games", zaś dookoła pięć par sportowiec / zwierzę wykonujących podobne ruchy. W dolnej części pod wizerunkiem pływaka znajduje się dziobak. Warto też zwrócić uwagę na inicjały KJ pod kangurem. Awers monety zawiera królewski wizerunek I. Rank-Broadleya.

Moneta istnieje w dwóch wersjach: miedzioniklowej, wybitej stemplem zwykłym w nakładzie 20 502 806 (przekątna 31.51mm, masa 15.55g) oraz srebrnej, wybitej stemplem lustrzanym w nakładzie 5 402 (przekątna 31.51mm, masa 18.24g). Część miedzioniklowych monet zamknięta została w kapsułach znajdujących się na okolicznościowych kartach, które - wraz z innymi kartami zawierającymi pozostałe monety wybite z okazji igrzysk - można było zbierać w przystosowanych do tego celu albumach.

Front okolicznościowej karty z monetą

Tył okolicznościowej karty z monetą

Rzadkie okazy australijskiej fauny

Dostałem informacje z mennicy w Perth dotyczące monet z 1988 roku z serii "Australian fauna" wybitych dla wysp Cooka.

Tak jak podejrzewałem, całkowity nakład tej monety wyniósł 5 000 egzemplarzy, z czego tysiąc było sprzedawanych indywidualnie, zaś cztery tysiące w zestawach z czterema innymi monetami z tej serii. 

Wyprodukować monetę, to jedno; sprzedać, to drugie... Nabywców znalazło 459 zestawów i zaledwie 74 indywidualne monety z dziobakiem. Ogółem więc na rynek trafiły tylko 533 sztuki - pozostałe zostały przetopione.

W archiwach Perth Mint nie zachowała się, niestety, informacja, kto był projektantem rewersów monet z tej serii.

---

Uaktualniony wpis:
Australijska fauna z Wysp Cooka.

---

Ewolucja kalendarza

Pora na największą monetę w naszym przeglądzie. Jej rozmiary są faktycznie imponujące: średnica wynosi 75.5mm, zaś masa to 10 uncji czyli 311,035g. To ponad trzydzieści deko czystego srebra (próba 999). Cóż: moneta wielka, a dziobak malutki; można go zobaczyć "na godzinie czwartej":

Jest to pierwsza z monet z cyklu "Ewolucja": Ewolucja Kalendarza, wydana w 2001 roku. Kolejne monety z tej serii, wydawane co rok, przedstawiały ewolucję czasu, alfabetu, liczb i wiedzy. Pokazany powyżej rewers ukazuje na kolejnych pierścieniach licząc od zewnętrznego:

• Napisy "Evolution of the Calendar" oraz "Australian Kookaburra 2001 - 10oz. 999 silver". (Moneta przynależy formalnie do linii monet z kukaburą - australijskim zimorodkiem - choć  tego ptaszka na niej nie ma!)
• Znaki zodiaku różnych kultur - dziobak należy do aborygeńskiego zodiaku.
• Nazwy miesięcy po angielsku.
• Nazwy dni tygodnia po łacinie.
• Nadrukowane w kolorze wyobrażenie układu słonecznego i gwiazd.

Awers to standardowy wizerunek JKM Elżbiety II wykonany przez I. Rank-Broadleya. Wartość nominalna: 10 dolarów. Stempel lustrzany.

Nakład tej monety to 2 250 egzemplarzy, z czego 1 500 sprzedawanych samodzielnie, pozostałe w zestawach z innymi srebrnymi monetami z 2001 roku. Mennica podaje, że do obiegu trafiły ogółem 1 802 sztuki.